ភ្នំពេញ ៖ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសហជីព ដែលមាន១៧ ជំពូក និង៩១ មាត្រាបានឆ្លងផុតគណៈរដ្ឋមន្ត្រីហើយ តាមរយៈកិច្ចប្រជុំពេញអង្គ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៥ ប៉ុន្តែសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ មានមន្ទិលលើចំណុចមួយចំនួន ហើយសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរ ក៏បានសម្តែងក្តីព្រួយបារម្ភផងដែរ លើច្បាប់នេះ។
លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា (CCAWDU) បានថ្លែងប្រាប់កម្ពុជាថ្មី កាលពីរសៀលថ្ងៃសុក្រ ទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ថា នេះជាសិទ្ធិរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងការធ្វើសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ប៉ុន្តែអ្វីដែលសហជីពសោកស្តាយ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ក្រសួងការងារមិនបានឲ្យយើងពិនិត្យមើលចុងក្រោយ គឺសេចក្តីព្រាងចុងក្រោយនោះទេ ហើយយើងគិតថា ការដែលយើងសុំហើយមិនឲ្យមើល រហូតធ្វើការអនុម័តបែបនេះ ហាក់ដូចជារឹតត្បិតអ្វីមួយ ឬបិទផ្លូវនៅក្នុងដំណើរការចូលរួមហើយ បានជាមិនឲ្យមើល។
លោក អាត់ ធន់ បានបញ្ជាក់ថា “តាមការពិតនៅឆ្នាំ២០១៥ នេះ សហជីពបានដាក់លិខិតទៅម្តងកាលពីខែកក្កដា ហើយបានកែមួយចំនួនធំហើយ ហើយកែតែនៅក្នុងផាវើភញ អត់មានកែនៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ចុងក្រោយទេ អីចឹងយើងមានការបារម្ភថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ចុងក្រោយនេះ មានការរឹតបណ្តឹងទៅលើសេរីភាពសហជីពថែមទៀត ដោយសារតែយើងមិនបានមើលចុងក្រោយនេះ បើកែដូចក្នុងផាវើភញ វាមិនអីទេ យើងអាចទទួលយកបាន ក្រែងលោពិបាកដល់កម្មករកាន់តែខ្លាំង នេះជាអ្វីដែលយើងបារម្ភ”។
លោកបញ្ជាក់ដែរថា ចំណុចដែលសហជីពបានស្នើសុំ មានដូចជា ការរំលាយសហជីពជាដើម ដែលមានគ្នាតែ២៥ ភាគរយ គឺអាចរំលាយបាន ហើយការធ្វើបាតុកម្មទាល់តែសំឡេង៥០ បូក១ ទើបធ្វើបាន នេះជាកង្វល់របស់កម្មករ ដែលត្រូវគិត ពីព្រោះការបិទអង្គភាពមានសម្លេង២ភាគ៣ ឬ១០០ ភាគរយគេមិនចង់បិទផង ដូច្នេះនៅក្នុងរឿងនេះ សូម្បីតែកូនចៅថៅកែម្នាក់ក៏អាចបិទសហជីពបានដែរ។
ចំណែកសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរកម្ពុជា (GMAC) បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយបញ្ជាក់ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសហជីពនេះ មិនបានពិចារណាដាក់បញ្ចូលនូវក្តីបារម្ភរបស់និយោជកឡើយ ហើយសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងមិនអាចដោះស្រាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនូវបញ្ហាទំនាក់ទំនងវិជ្ជាជីវៈ ដែលវិស័យឯកជនកំពុងជួបប្រទះទេ។ GMAC បានបញ្ជាក់ថា ការកំណត់ចំនួនអប្បបរមាតម្រូវសម្រាប់សហជីពត្រឹម១០ នាក់នៅក្នុងច្បាប់នេះ នឹងបង្កឲ្យមានសហជីពច្រើនលើសលប់ក្នុងគ្រឹះស្ថានសហគ្រាសមួយៗ។
ជាមួយគ្នានោះ GMAC រំពឹងទុកថា ច្បាប់ស្តីពីសហជីព នឹងមានការពិនិត្យ និងពិចារណាឲ្យបានល្អិតល្អន់ មុននឹងបញ្ជូនទៅដៃសភា ហើយបានស្នើឲ្យមេដឹកនាំសហជីពមានកម្រិតអប់រំអប្បបរមាត្រឹមបឋមភូមិឡើងទៅ ដើម្បីបង្កលទ្ធភាពឲ្យមានការពិភាក្សាចរចាប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព លើបញ្ហាសំខាន់ៗ ដែលប៉ះពាល់ដល់កម្មករ និយោជិត និងឧស្សាហកម្ម។
អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន បានបញ្ជាក់ថា ច្បាប់ស្តីពីសហជីពនេះ មានគោលបំណង ផ្តល់សិទ្ធិ និងសេរីភាព ដល់គ្រឹះស្ថានទាំងឡាយ ដែលស្ថិតក្រោមបទប្បញ្ញត្តិ នៃច្បាប់ស្តីពីការងារ និងបុគ្គលិកធ្វើការ តាមផ្លូវអាកាស និងផ្លូវសមុទ្រ។ កំណត់ពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃអង្គការវិជ្ជាជីវៈរបស់កម្មករ និយោជិត និងនិយោជកនៅក្នុង ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
ដោយឡែកលោក សោម អូន ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសហជីពជាតិកម្ពុជា បានថ្លែងកាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៥ ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងធ្វើឲ្យមានភាពសុខដុមរមនា និងសន្តិភាព លើវិស័យកាត់ដេរនៅកម្ពុជា។
លោកបញ្ជាក់ថា តាមការប្រជុំត្រីភាគីចុងក្រោយសេចក្តីព្រាងច្បាប់សហជីពត្រូវបានកែសម្រួលនូវកង្វល់ធំៗមួយចំនួនដូចជា ទី១-ការបង្កើតសហជីព នៅក្នុងសេចក្តីព្រាងដំបូងអាចបង្កើតសហជីពនៅក្រុមហ៊ុនមួយបាន លុះត្រាមានកម្មករចូលរួមចំនួន២០ភាគរយសិន ទើបអាចបង្កើតបាន ដែលនេះជាចំណុចក្តៅរបស់សហជីព ពីព្រោះបើមិនទាន់មានសហជីពជាមុនទេ គឺមិនអាចរកកម្មករ២០ភាគរយបានទេ។
តែសេចក្តីព្រាងច្បាប់ចុងក្រោយ គឺកំណត់តែចំនួនកម្មករ១០នាក់ប៉ុណ្ណោះ ក្នុងមួយរោងចក្រគឺអាចបង្កើតសហជីពបាន។
ទី២-ការកំណត់អាយុថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព នៅក្នុងច្បាប់ស្តីពីការងារដែលកំពុងអនុវត្តសព្វថ្ងៃគឺកម្មករ ដែលមានអាយុចាប់ពី២៥ឡើង ទើបអាចធ្វើជាថា្នក់ដឹកនាំសហជីពបាន តែសេចក្តីព្រាងច្បាប់ចុងក្រោយ គឺកំណត់អាយុតែត្រឹម១៩ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះមានសិទ្ធិធ្វើជាថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពបានហើយ។ ទី៣-ការធ្វើលិខិតថ្កោលទោស ការអនុវត្តបច្ចុប្បន្នថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព៣ រូបត្រូវធ្វើលិខិតថ្កោលទោសនៅក្រសួងយុត្តិធម៌ ទើបអាចមានសិទ្ធិចុះបញ្ជិកាសហជីពនៅក្រសួងការងារបាន។
ការធ្វើលិខិតថ្កោលទោសនេះ ត្រូវការឯកសារស្មុគស្មាញ ចំណាយពេលយូរ និង ចំណាយថវិកាច្រើន។ តែសេចក្តីព្រាងច្បាប់ចុងក្រោយ មិនតម្រូវឲ្យធ្វើលិខិតថ្កោលទោសពីក្រសួងយុត្តិធម៌ទេ គឺតម្រូវឲ្យសាមីខ្លួនគ្រាន់តែធ្វើសេចក្តីប្រកាសផ្ទាល់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។
ទី៤-សិទ្ធិស្នើសុំភាពជាតំណាងបំផុត នៅក្នុងច្បាប់សី្តពីការងារ និងសេចក្តីប្រកាសលេខ៣០៥ សហជីពដែលមានសិទ្ធិស្នើសុំភាពជាតំណាងបំផុត(MRS) បានលុះត្រាតែមានសមាជិក៥០%+១ឡើង តែនៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មី គឺតម្រូវឲ្យសហជីពមានសមាជិកត្រឹមតែ៣០%+១ ប៉ុណ្ណោះគឺមានសិទ្ធិស្នើសុំភាពជាតំណាងបំផុតបានហើយ។ ទី៥-អំពីទោសទណ្ឌ នៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដំបូងគឺសហជីពដែលអនុវត្តខុសច្បាប់ គឺត្រូវមានទោស តែចំណុចនេះត្រូវបានលុបចោលទាំងស្រុងហើយ។
ទាក់ទងនឹងការលើកឡើងខាងលើនេះ ការិយាល័យយើងមិនអាចសុំការបញ្ជាក់ពីមន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារបានទេ ដោយមិនមានអ្នកលើកទូរស័ព្ទ ប៉ុន្តែក្រសួងការងារធ្លាប់បានប្រកាសថា ច្បាប់សហជីពនេះ បានរៀបចំតាក់តែង៧ ឆ្នាំមកហើយ ត្រូវបានបង្កើតឡើង ក្នុងគោលដៅ ដើម្បីការពារសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់កម្មករ ព្រមទាំងធានានូវសិទ្ធិសេរីភាពនៃអង្គការវិជ្ជាជីវៈរបស់កម្មករ និយោជិត និងនិយោជក។
ក្នុងនោះ ក៏ដើម្បីជំរុញឲ្យមានសុខដុមរមនា នៃទំនាក់ទំនងវិជ្ជាជីវៈ រួមចំណែកក្នុងការបង្កើតការងារសមរម្យ បង្កើនផលិតភាពដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ និងលើកកម្ពស់ជីវភាពរបស់កម្មករ។
ក្រសួងបានបញ្ជាក់ថា ចាប់ពីពេលផ្តើមកសាងច្បាប់នេះ តាមសំណូមពររបស់ភាគីកម្មករនិយោជិត និងនិយោជក កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៨ រហូតដល់ពេលនេះ ក្រសួងបានសហការជាមួយតំណាងអង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ ILO និងបានដាក់ជូនភាគីពាក់ព័ន្ធជាពិសេសសហជីព និងនិយោជក ពិនិត្យពិភាក្សាជាបន្តបន្ទាប់ និងបានរៀបចំសិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់ជាសាធារណៈចំនួន៧ លើក ហើយមតិយោបល់របស់ភាគីនីមួយៗ ត្រូវបានយកមកបញ្ចូលក្នុងខ្លឹមសារនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ក្នុងនោះក្រុមសហជីព ដែលកំពុងជំទាស់នឹងច្បាប់នេះ ក៏បានចូលរួមពិភាក្សាផងដែរ។
ក្រសួងការងារបញ្ជាក់ដែរថា ខ្លឹមសារនៃច្បាប់នេះ ត្រូវបានកសាងឡើង ដោយឈរលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា អនុសញ្ញាលេខ៨៧ និងលេខ៩៨ របស់អង្គការILO ក៏ដូចជាឈរលើបទពិសោធន៍របស់បណ្តាប្រទេសមួយចំនួនលើពិភពលោក ហើយសេចក្តីព្រាងច្បាប់មានទម្រង់ និងលក្ខណៈស្របតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ ជាពិសេសស្របតាមតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់កម្ពុជា ហើយច្បាប់នេះ ក៏មានគោលដៅទប់ស្កាត់មជ្ឈដ្ឋានមួយចំនួនតូច ដែលមានចេតនាអាក្រក់ចង់បន្តប្រើប្រាស់កម្មករ និយោជិត ឬវិស័យទំនាក់ទំនងវិជ្ជាជីវៈនៅកម្ពុជា បម្រើដល់ផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន និងបក្ខពួក ដោយមិនបានគិតអំពីផលប្រយោជន៍ពិតប្រាកដរបស់កម្មករនិយោជិតផងដែរ។
តាមខ្លឹមសារសង្ខេប នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់សហជីពបានឲ្យដឹងថា ការបង្កើតច្បាប់នេះ អនុលោមទៅតាម ទី១, រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មាត្រា៣៦ ដែលបានចែងថា “ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិក្នុងការបង្កើតសហជីព និងចូលជាសមាជិកសហជីពនេះ”។ ទី២, ច្បាប់ស្តីពីការងារនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជំពូកទី១១ ស្តីពី “សេរីភាពសហជីព និងតំណាង កម្មករនិយោជិតនៅក្នុងសហគ្រាស”។ ទី៣, អនុសញ្ញាអន្តរជាតិខាងការងារលេខ៨៧ ស្តីពីសេរីភាពនៃសមាគម និងការការពារសិទ្ធិនៃការបង្កើតសមាគម ឆ្នាំ១៩៤៨ និងអនុសញ្ញាលេខ៩៨ ស្តីពីការអនុវត្តគោលការណ៍ស្តីពីសិទ្ធិនៃការបង្កើតសមាគម និងសិទ្ធិនៃការចរចាជាសមូហភាព ឆ្នាំ១៩៤៩ ដែលព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានផ្តល់សច្ចាប័នកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៩៩។ ទី៤, យុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណដំណាក់កាលទី៣ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៥នៃរដ្ឋសភា។ ទី៥, សភាពការណ៍រីកចម្រើន នៃសិទ្ធិសេរីភាពអង្គការវិជ្ជាជីវៈនៅកម្ពុជា យ៉ាងឆាប់រហ័សដែលគិតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មានសហជីពមូលដ្ឋានចំនួន៣២១៤ សហជីព សហព័ន្ធសហជីពចំនួន៨៤សហព័ន្ធ សហភាពសហព័ន្ធសហជីពចំនួន១៣ សហភាព និងសមាគមនិយោជកចំនួន៥សមាគម ដែលតម្រូវឲ្យមានបទប្បញ្ញត្តិកាន់តែច្បាស់ ដើម្បីធានានូវសិទ្ធិសេរីភាពនៃអង្គការវិជ្ជាជីវៈ ហើយជានិច្ចកាល រាជរដ្ឋាភិបាលចាត់ទុកបណ្តាលសហជីព និងអង្គការវិជ្ជាជីវៈទាំងអស់ នៃអង្គការវិជ្ជាជីវៈទាំងអស់ជាដៃគូសង្គម ហើយសហជីព និងអង្គការវិជ្ជាជីវៈ ទាំងនេះក៏បានចូលរួមចំណែក ក្នុងការការពារសិទ្ធិ ផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់កម្មករ និងលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ បើទោះបីជានៅមានការប្រឈមខ្លះក៏ដោយ។
តាមខ្លឹមសារនោះ បានបញ្ជាក់ងា គោលបំណងច្បាប់នេះ គឺទី១, ដើម្បីផ្តល់សិទ្ធិ និងសេរីភាពដល់គ្រឹះស្ថាននិងជនទាំងឡាយដែលស្ថិត នៅក្រោមបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់ស្តីពីការងារ និងបុគ្គលិកធ្វើការ តាមផ្លូវ អាកាសនិងផ្លូវសមុទ្រ។ កំណត់ពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃអង្គការវិជ្ជាជីវៈរបស់កម្មករ និយោជិត និងនិយោជកនៅក្នុង ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា, ដើម្បីការពារសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់ជនទាំងឡាយ ដែលស្ថិតនៅក្រោមបទប្បញ្ញត្តិ នៃច្បាប់ស្តីពីការងារ និងបុគ្គលិក ធ្វើការតាមផ្លូវអាកាស និងផ្លូវសមុទ្រ, ធានានូវសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការ ចរចាជាសមូហភាពរវាងកម្មករ និយោជិត និងនិយោជក។ ជំរុញឲ្យមានសុខដុមរមនាក្នុងទំនាក់ទំនងវិជ្ជាជីវៈ និងរួម ចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ការងារសមរម្យ បង្កើនផលិតភាព និងការវិនិយោគ។
ទី២, សិទ្ធក្នុងការបង្កើត និងការចូលរួមនៅក្នុងសហជីព ឬសមាគម និយោជក ដោយគ្មានការប្រកាន់អ្វីទាំងអស់ កម្មករ និយោជិត និងនិយោជក មានសិទ្ធិបង្កើតសហជីពឬសមាគមនិយោជកតាមការជ្រើសតាំងរបស់ខ្លួន ក្នុងគោលបំណងសម្រាប់តែ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ការបណ្តុះបណ្តាល ការលើកតម្កើងផលប្រយោជន៍ និងការការពារសិទ្ធិ ក៏ដូចជាផលប្រយោជន៍ផ្នែកស្មារតី និងសម្ភារៈជាសមូហភាព និងជាឯកត្តជនចំពោះបុគ្គលដែលលក្ខន្តិកៈរបស់សហជីព ឬសមាគមនិយោជកនោះបានកំណត់។
តាមច្បាប់នេះ កម្មករ និយោជិត មានសិទ្ធដូចជា ចូលរួមបង្កើតសហជីព, អាចជាសមាជិករបស់សហជីព ហើយស្ថិតនៅក្រោមវិធានរបស់សហជីពនោះ, អាចចូលរួមនៅក្នុងសកម្មភាពស្របច្បាប់សហជីពដែលគាត់ជាសមាជិក, អាចស្វះស្វែង និងទទួលបានមុខងារនៅក្នុងសហជីពណាមួយដែលខ្លួនជាសមាជិកហើយស្ថិតនៅក្រោមវិធានរបស់សហជីពនោះ។
ទី៣, សេរីភាព នៃការមិនចូលរួម សេរីភាពរបស់បុគ្គលគ្រប់រូបដូច ដែលមានចែងនៅក្នុងមាត្រា៥ (សិទ្ធិក្នុងការបង្កើតនិងការចូលរួមនៅក្នុងសហជីពឬសមាគមនិយោជក) នៃច្បាប់នេះ ក៏សំដៅដល់សេរីភាពក្នុងការមិនចូលរួមក្នុងសហជីព ឬក្នុងសមាគមនិយោជកផងដែរ ព្រមទាំងសេរីភាពក្នុងការដកខ្លួន គ្រប់ពេលចេញពីសហជីពឬសមាគមនិយោជកទាំងឡាយ ដែលខ្លួនបានចូលរួម។
កម្មករ និយោជិត អាចដកខ្លួនចេញពីសហជីពមួយតាមរយៈលិខិតដែលបានចុះហត្ថលេខា ឬផ្តិតម្រាមដៃ រួចដាក់ជូនទៅសហជីពនិងនិយោជករបស់ខ្លួន។ បន្ទាប់ពីការជូនដំណឹងនេះ សាមីជនត្រូវបានចាត់ទុកថាលែងជា សមាជិកសហជីពនោះដោយស្វ័យប្រវត្តិភ្លាមហើយនិយោជកត្រូវបញ្ឈប់ការកាត់ប្រាក់ឈ្នួលសាមីជនសម្រាប់បង់ភាគទានសហជីព។ គ្មានបុគ្គលណាអាចរារាំងដល់សិទ្ធិរបស់កម្មករ និយោជិតក្នុងការចូលរួម ឬការចាកចេញពីសហជីពណាមួយនោះឡើយ៕
សេចក្តីព្រាងច្បាប់សហជីពបានឆ្លងផុតគណៈរដ្ឋមន្ត្រីជាមួយនឹងក្តីបារម្ភមួយចំនួនពីអ្នកពាក់ព័ន្ធ
0 Comments