បកស្រាយដោយ ៖ លោកម៉ិច សុខន SOKHAN MECH អ្នកឯកទេសផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា អ៊ែរ៉ូខាំ aerocom អាល្លឺម៉ង់ ប្រចាំនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាសមាជិកសកម្មក្នុងក្រុមប្រឹក្សាជាតិ វិទ្យាសាស្ដ្រ បច្ចេកទេស និងនវានុវត្ដន៍ ជានាយកក្រុមហ៊ុន សុខកាណ្ឌីកា ហ្គ្រីន Sokhandyka Green Co Ltd និងជាអ្នកបង្កើត បច្ចេកវិទ្យា ត្រល់ខេម។
នាសតវត្សរ៍ទី២០ កាលពី៤៤ឆ្នាំមុន ក្នុងសម័យដែលពិភពលោកកំពុងតែមានសន្ទុះផ្នែកការអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យា បែរជាព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដ៏កំសត់របស់យើង ទទួលបានព្យុះសង្គមយ៉ាងរងាក្នុងជីវិតវេទនាបើកទ្វារអោយរបបវាលពិឃាតប៉ុលពតទៅវិញ ដែលមានព្រឹត្តិការណ៍ ថ្ងៃ១៧មេសា ជារៀងរាល់ឆ្នាំសម្រាប់ចងចាំ និងរំលឹកដល់អ្នកពាក់ព័ន្ធដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់ ថែមទាំងដាក់ប្បញ្ញត្ដិដល់យុវជនជំនាន់ក្រោយជាមេរៀន។ លើបណ្ដាញសង្គមរបស់អ្នកស្រឡាញ់សន្ដិភាព តែងតែចែកចាយរូបភាពអតីតកាលយ៉ាងឈឺចាប់នេះជាប្រចាំមិនដែលដាច់។
មុននឹងបកស្រាយដល់ច្បាប់ ឬទ្រឹស្ដី របស់អ្នកវិទ្យាសាស្ដ្រ បច្ចេកវិទ្យា មានការពាក់ព័ន្ធយ៉ាងខ្លាំងដល់ការកសាងសមត្ថភាពធនធានមនុស្ស។ ផែនការកសាងសមត្ថភាពធនធានមនុស្សទៅបាន លុះត្រាតែប្រទេសនេះមានសន្ដិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍យូរអង្វែងដោយមានគោលនយោបាយគាំពារដល់ប្រជាជន ជាពិសេសកុមារ យុវជន ស្ដ្រី និងជនពិការជាដើម។ ពេលដែលអ្នកអានឃ្លាខាងដើមរួចជាមួយនឹងសន្ដិភាពពេញលេញទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា តែអ្នកនៅតែមើលមិនឃើញ បដិសេធការពិត ឆន្ទៈនៅតែស្រឡាញ់សង្គ្រាមទៀត បើមានលទ្ធភាព សូមផលិតយានអវកាសដោយខ្លួនឯងជិះទៅរស់នៅលើភពផ្សេងជាបន្ទាន់ ដែលគ្មានអាហារ និងទឹកឡើយ ក្រែងមានជីវិតបែបស្រមៃវែងប្រសើរជាងរស់លើផែនដីដែលអ្នកមើលទៅខុសទាំងអស់មានតែពួកគាត់មួយក្ដាប់តូចជាមនុស្សដែលមិនបានធ្វើអ្វីបន្ដិចសោះហើយយកត្រូវជានិច្ច។ ក្រុមពួកគាត់ច្រើនតែអានសៀវភៅនិងស្ដាប់យោបល់អ្នកនិពន្ធ ឬទីប្រឹក្សា ដែលបានមានកំណើតពីភពផ្សេងមើលទៅ។ នាពេលថ្មីៗនេះ ប្រទេសអូស្ដ្រាលី បាននាំមុខព្រាងច្បាប់ដាក់ទោសដល់អ្នកទទួលខុសត្រូវក្រុមហ៊ុនបណ្ដាញសង្គមនានា ដើម្បីទប់ស្កាត់សាររូបភាពទាំងឡាយដែលបង្កឲ្យមានការរើសអើងពូជសាសន៍ និងអសន្ដិសុខជាដើម។ នេះជាមេរៀនមួយសម្រាប់ពួកអគតិលើលោកត្រូវតែប្រយ័ត្ននិងដឹងខ្លួន ពីព្រោះនាយករដ្ឋមន្ដ្រីប្រទេសញូហ្សឺឡែន បានអំពាវនាវអោយពិភពលោកចូលរួមរួចទៅហើយ។ អតីតកាល៤៤ឆ្នាំ រំលងទៅមិនទាន់យូរនៅឡើយទេ ស្រមោលរបបវាលពិឃាតនៅតែចងចាំមិនអាចបំភ្លេចបានក្នុងចិត្ដរបស់វីរៈថ្នាក់ដឹកនាំ និងឪពុកម្ដាយ ជីដូនជីតា សាច់ញាតិរបស់ប្អូនៗដែល ជាយុវជនសម័យហ្វេសប៊ុកដែលពេលនោះពួកគាត់អាយុស្រករប្អូនៗ កំពុងតែតស៊ូរំដោះជាតិនិងរត់គេចគ្រាប់កាំភ្លើងជាមួយជីវិតរំពឹងលើទឹកដក់តាមស្នាមជើងគោ ឬរណ្ដៅគ្រាប់បេ មិនហ៊ានស្រមៃកាហ្វេប្រ៊េនៗ (Brand) យ៉ាងរីករាយដូចប្អូនៗនាពេលសន្ដិភាពនេះទេ។ របបវេទនានេះបណ្ដាញសារព័ត៌មានតែងតែរំលឹកជារៀងរាល់ថ្ងៃដើម្បីជាមេរៀនជីវិតនយោបាយល្ងង់ខ្លៅរបស់ប៉ុលពត។ ខ្ញុំសូមលើកយករឿងរ៉ាវដែលរូបខ្ញុំបានចាំខ្លះៗដែលមានកំណើតនិងដឹងក្ដីខ្លះៗចំ អតីតកាលមហាលោតលផ្លោះមហាអស្ចារ្យជាកុមារភាពតែមួយគត់ក្នុងភូមិធ្លាប់ជាអ្នកទះស្គរយ៉ាងជំនាញអោយក្រុមសិល្បៈកុមារក្នុងមណ្ឌលកុមារនារបបប្រល័យពូជសាសន៍ប៉ុលពត។ ជាកុមារម្នាក់មិនព្រមចូលក្នុងមណ្ឌលទេ ស៊ូទ្រាំអង្គុយក្រោមផ្ទះទះស្គរតែម្នាក់ឯងគត់ មិនដឹងថា មនុស្សក្នុងភូមិគេទៅណាអស់ទេ មានតែផ្ទះស្ងាត់ឈឹង។ ថ្ងៃមួយសំឡេងស្គរបានឮដល់អង្គការខ្មែរក្រហមពេលដើរល្បាតតាមភូមិស្រាប់តែមានមនុស្សម្នាក់បានមកចាប់យកស្គរទៅបាត់ដោយស្រែកខ្លាំងថា អញកំពុងតែរកអាក្មេងចេះទះស្គរមិនបានផង ស្អែកអោយពុកម៉ែឯងនាំទៅមណ្ឌលកុមារទះស្គរក្រុមសិល្បៈកុមារគេរាំ។ ពេលស្អែកឡើងចូលដល់មណ្ឌលកុមារ ស្រាប់តែចាស់ៗក្នុងមណ្ឌលស្រែកថា អាខនឯងមកហើយ នេះយកស្គរទះអោយគេរាំភ្លាម។ ក្មេងៗក្នុងមណ្ឌលទាំងអស់រីករាយជាមួយសំឡេងស្គររាំច្រៀង ដោយមិនដឹងអ្វីទាំងអស់ ស្រាប់តែខ្ញុំក្រឡេកទៅខាងក្រោយមានកុមារបីនាក់ជាបងប្អូនបង្កើតមិនមែនអ្នកក្នុងភូមិទេ កំពុងតែជើងជាប់ច្រវាក់និងសសរផ្ទះបានទះដៃសប្បាយជាមួយគេដែរ ដោយមិនអោយកុមារណាទៅក្បែរទេ ដោយមេមណ្ឌលនិយាយថាក្មេងទាំងនោះជាកូនដែលពុកម៉ែក្បត់អង្គការដែលកំពុងតែជាប់ឃុំក្នុងគុកជាប់មណ្ឌលនេះ។
កាលពេលនោះស្ទើរតែរាល់ថ្ងៃ ក្មេងៗក្នុងមណ្ឌលកំពុងតែរត់លេងស្រាប់តែមានក្រុមបុរសស្លៀកពាក់ខ្មៅមកដឹកដៃក្មេងៗយកទៅបាត់ដោយចង្អុលមុខខ្ញុំស្រែកថា អាទះស្គរ រួចដើរចេញទៅជាមួយដៃមានកាំបិតដងវែង។ សំឡេងស្គរតែងតែបន្លឺឡើងនាពេលរសៀលស្ទើរតែរៀងរាល់ថ្ងៃ ដែលជាសញ្ញាអោយសំឡេងដល់ជីដូនជីតា ឪពុកម្ដាយ ខ្ញុំពេលដើរកាត់ក្បែរ មណ្ឌលកុមារដោយមិនបាច់លបលួចមើល លឺតែសំឡេងស្គរនេះជាសញ្ញាថាកូនចៅប្រុសគាត់នៅរស់ទេ។ អតីតក្រុមសិល្បៈកុមារដែលមានជីវិតរហូតមកដល់ពេលនេះតែងតែនិយាយលេងថា កាលពេលនោះខ្ញុំទះស្គរយ៉ាងដូចម្ដេចឲ្យពួកគេរាំបានរាល់ថ្ងៃដោយស្គរឆៃយុាំធំខ្ពស់ជាងខ្ញុំហើយមានប្អូនប្រុសមួយដើរតាមក្រោយជាប់រហូតនិងប្អូនស្រីម្នាក់មានជំងឺស្គមធំប៉ុនក្បាលជើងគ្រែ សូម្បីតែយំក៏មិនលឺផង មិនខុសពីកុមារផ្សេងៗទៀតដែរ។ ក្រោយថ្ងៃរំដោះ ៧មករា ១៩៧៩ មក មានឱកាសចូលសាលារៀន និងទន្ទេញយ៉ាងចាំមាត់លឺពីផ្ទះមួយទៅផ្ទះមួយដោយមិនចេះស្អកកឡើយលើទ្រឹស្ដីអ្នកវិទ្យាសាស្ដ្រដែលមាននៅក្នុងសៀវភៅសិក្សាដោយមិនដឹងថា យកទ្រឹស្ដីនោះមកអនុវត្ដក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃយ៉ាងណាទេ។ ទើបតែព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាយើងមានសន្ដិភាពជាមួយនឹងលំហូរការវិនិយោគជាមួយបច្ចេកវិទ្យាផ្សេងៗ ចូលមកជាមួយឱកាសទស្សនកិច្ចសិក្សាក្នុងបណ្ដាប្រទេសជឿនលឿនទើបដឹងថា ទ្រឹស្ដីដែលទន្ទេញចាំមាត់នោះត្រូវបានរំលឹកនិងយកមកអនុវត្ដលើមុខរបរអាជីវកម្មរបស់ខ្លួននាពេលនេះ។ ក្នុងជីវិតតស៊ូជាមួយអតីតនិស្សិតក្មេងវត្ដជាមួយនឹងគ្រួសារ បានជំរុញអោយប្អូនៗទាំងអស់ទទួលបានការសិក្សាបញ្ចប់ថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យទាំងអស់និងទទួលបានការងារដែលសង្គមទទួលស្គាល់ទាំងអស់គ្នាទៀតផង។
ច្បាប់ទី១ញូតុន បានចែងអំពីច្បាប់និចលភាពថា បើអង្គធាតុមួយមិនរងកម្លាំងផ្សេងៗទេ ឬវារងតែកម្លាំងផ្គួបស្មើនឹងសូន្យ បើវានៅនឹងថ្កល់នៅនឹងដដែល បើវាមានចលនា ចលនានោះចលនាត្រង់ស្មើ។ បើគ្មានកម្លាំងណាមួយធ្វើអោយប្រែប្រួលចលនារបស់អង្គធាតុទេ នោះវ៉ិចទ័រល្បឿនរបស់វាមិនប្រែប្រួលឡើយ។ ម៉ាស់ជាទំហំដែលកំណត់និចលភាពនៃវត្ថុ។ ម៉ាស់ របស់អង្គធាតុច្រាស សមាមាត្រនឹងសន្ទុះរបស់វា។ ច្បាប់ញូតុនគឺជាទ្រឹស្ដីវិទ្យាសាស្ដ្រដែលជាមូលដ្ឋានសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍បច្ចេកវិទ្យាដើម្បីបកស្រាយការពិត យកទៅអនុវត្ដនិងប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃក្រៅពីឃើញ ឡាន រថភ្លើង និងមធ្យោបាយធ្វើដំណើរដែលប្រើដោយកម្លាំងម៉ាស៊ីនជាដើម។
បើនិយាយថា អង្គធាតុមួយមិនរងកម្លាំង ពេលនេះអ្នកបច្ចេកទេសបានមានគំនិតគិតដល់សេចក្តីព្រាងថា ត្រូវមានសម្ភារៈអ្វីខ្លះដើម្បីគាំទ្រឲ្យបង្កើតបានតាមទ្រឹស្ដីនេះ។ ជាក់ស្តែងបច្ចេកវិទ្យាត្រល់ខេម ដោយយោងតាមច្បាប់ញូតុននិងចលនារបស់ត្រល់នៃកីតម្បាញខ្មែរត្រូវបំលែងជាបឋមដោយខ្ញុំបាទ ម៉ិច សុខន ដូចមានក្នុងរូបភាពខាងលើ។ ប៉ុន្តែតើធ្វើយ៉ាងដូចម្តេចបើចលនារបស់ត្រល់នៃកី តម្បាញខ្មែររត់ទៅមកដោយកម្លាំងខ្សែកន្ត្រាក់រត់បានប្រវែងមិនដល់២ម៉ែត្រផងនេះជាបញ្ហា។ ដោយមានជំនាញស្រាវជ្រាវជាមួយទេពកោសល្យនៃគំនូសព្រាង ដោយយកការគណនាតាមបែបគណិតវិទ្យានិងរូបវិទ្យាលើប្រវែងកម្រិតខ្ពស់ទាបរបស់អគារគោលការណ៍និចលភាព កម្លាំងចាកផ្សិតសម្ពាធ រាងឌីណាមិកប្រអប់ដឹកជញ្ជូនជាមួយនឹងថ្លៃទាបបំផុត ការសន្សំសំចៃថាមពលកម្លាំងរបស់គ្រឿងអគ្គិសនីទេពកោសល្យជំនាញរបស់អ្នកជំនាញបំពង់ទុយោខ្យល់និងទុយោផ្លូវ ការទាញយកប្រភពខ្យល់ដែលមានភាពត្រជាក់និងសំណើមទាប ជាដើម។ កត្តាទាំងអស់នោះដែលគាំទ្រឲ្យបច្ចេកវិទ្យាត្រល់ខេម នាពេលនេះកំពុងតែសកម្មជួយសម្រួលការបញ្ជូនវត្ថុវិភាគនិងឯកសារក្នុងបរិវេណមន្ទីរពេទ្យជាតិធំៗនៅទីក្រុងភ្នំពេញនិងតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួនដែលមានចំងាយទុយោខ្យល់ផ្លូវរហូតដល់៦០០០ម៉ែត្រ ជាមួយកម្លាំងម៉ូទ័រខ្យល់ទំហំធំស្មើកែវកាហ្វេអាយកាពូជីណូឬកាហ្វេអាយម៉ូកា ដែលអ្នកចូលចិត្តរីករាយទទួលទានប្រេនៗរៀងរាល់ថ្ងៃនេះ។ ប្រព័ន្ធបច្ចេក វិទ្យាត្រល់ខេម មានតម្លៃថោក ស្ទើរតែគ្មានគ្រឿងអគ្គិសនី ប្រើថាមពលអគ្គិសនីតិចបំផុតក្នុងល្បឿន៦-២០ម៉ែត្រ ក្នុង១វិនាទី។ ចលនាប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាត្រល់ខេម ប្រើបញ្ចរដោយកម្លាំងខ្យល់នឹងវ៉ាល់ខ្យល់តែប៉ុណ្ណោះ។ ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាត្រល់ខេមដំឡើងជូនដល់លោក-លោកស្រី ទៅតាមគ្រប់តម្រូវការនិងស្ថានភាពអគារស្ថាប័ន ដើម្បីសម្រួលដល់ការងារសេវាកម្មឬរដ្ឋបាលលោក-លោកស្រិ ដោយដំណើរការ៣៦៥ថ្ងៃ។
លោក ម៉ិច សុខន ធ្លាប់ជាសាស្ត្រាចារ្យគណិតវិទ្យា ប៉ុន្តែលោកនាយកវិទ្យាល័យកាលពេលនោះចាត់ឲ្យបង្រៀនភាសាអង់គ្លេសនៅវិទ្យាល័យក្រូចឆ្មារ ស្រុកក្រូចឆ្មារ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ អតីតខេត្តកំពង់ចាម។ ជាមួយនឹងមុខរបរអាជីវកម្មផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាឆ្លាតវ៉ៃលោក ម៉ិច សុខន ធ្លាប់ទស្សនកិច្ចសិក្សាទៅអាល្លឺម៉ង់ បារាំង ស្វីស អូទ្រីស អ៊ីតាលី ប៊ែលហ្ស៊ីក ចក្រភពអង់គ្លេស សហរដ្ឋអាមេរិក អ៊ីស្រាអែល អ៊ីរ៉ង់ ឥណ្ឌា ចិន កាតារ អារ៉ាប់រួម អាស៊ាន...។ល។ ពេលប្អូនៗទទួលបានឱកាសការងារស្របច្បាប់នៅក្រៅប្រទេសបានប្រាក់ខែជួយឧបត្ថម្ភដល់គ្រួសារមិនមែនជារឿងចៃដន្យទេ។ នេះជាការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីប្អូនៗទទួលបានការងារនិងការបណ្តុះបណ្តាលចំណេះជំនាញត្រឡប់មកវិញនឹងមានគំនិតច្នៃប្រឌិតបន្ថែមសម្រាប់ជីវិត។ ប្អូនៗត្រូវចងចាំថាលើពិភពលោកនេះ ប្អូនៗធ្វើអ្វីមានគេដឹងទាំងអស់ គ្រាន់តែបើប្អូនៗធ្វើអំពីល្អស្របច្បាប់ គ្មាននរណាទៅក្បែរទេ ដោយគ្រាន់តែបេះដូងថ្នាក់ដឹកនាំលួចសរសើរប្អូនៗពីចំងាយ។ តែបើប្អូនៗធ្វើអំពើអាក្រក់ខុសច្បាប់ធ្ងន់ធ្ងរ មិនយូរទេមានគេអញ្ជើញប្អូនៗចូលគុកភ្លាម ដើម្បីកំណត់ដែនសេរីភាពអនាធិបតេយ្យមកត្រឹមទំហំដែនអធិបតេយ្យមិនដល់១០ម៉ែត្រ ការ៉េផង។ ដូច្នេះយើងរួមគ្នាថែរក្សាការពារសន្តិសុខឲ្យបានរួមគ្នាផ្តល់សេចក្តីស្រឡាញ់ ការពារដល់អ្នកវិនិយោគនិងក្រុមធុរកិច្ចបដិសេធរាល់កលល្បិចបំផ្លាញជាតិ ប្តេជ្ញាគ្រប់ស្នៀតការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាពនិងបូរណ ភាពដែនដី មិនខវល់នឹងសម្តីពួកក្រៅច្បាប់ប្រញាប់ទៅធ្វើការត្រូវស្រឡាញ់ផ្តាច់មុខការពារសន្តិសុខជាវាសនាទើបកូនចៅស្រស់ថ្លៃថ្លាយូរអង្វែង។ ឃ្លាចងចាំដែលសាមញ្ញបំផុតគឺពេលបានសន្តិភាពត្រូវតែថែរក្សាសន្តិភាព បន្ទាប់ពីសន្តិភាពគឺសន្តិភាព បន្ទាប់ពីសន្តិភាពគឺសន្តិភាពទៀត បន្ទាប់ពីសន្តិភាពទៀតគឺសន្តិភាពតទៅទៀត បន្ទាប់ពីសន្តិភាពតទៅ ទៀត គឺសន្តិភាពបន្ថែមទៀត ជយោ!សន្តិភាព ជយោ!សន្តិភាព៕
សូមអរគុណ
Source: Kampuchea Thmey Daily
0 Comments