ប្រាសាទបន្ទាយស្រីដែលបច្ចុប្បន្នឋិតនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប ដែលជាប្រាសាទដ៏ល្បីល្បាញនិងដ៏ល្អឥតខ្ចោះគឺមានតែមួយគត់ក្នុងសម័យអង្គរតាមរយៈការគិតអំពីគុណភាពថ្មផង និងអំពីទឹកដៃនៃចម្លាក់ប្រកបដោយទេពកោសល្យដ៏ប៉ិនប្រសប់ដល់កំពូលផង។ ប្រាសាទបន្ទាយស្រីកសាងឡើងនៅពាក់កណ្តាលទី២នៃសតវត្សរ៍ទី១០ក្នុងរាជ្យព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័ន និងព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៥ ដែលឧទ្ទិសដល់ព្រហ្មញ្ញ សសនា។ ជាពិសេសប្រាសាទនេះមានមេជាងម្នាក់ក្នុងការចាត់ចែងនិងដឹកនាំកសាងផ្ទាល់នោះដោយព្រហ្មណ៍ម្នាក់ឈ្មោះ យជ្ញវរាហៈ។ នៅតាមទ្វារ និងបង្អួចបញ្ឆោតនៃប្រាសាទបន្ទាយស្រីគេឃើញមានចម្លាក់ស្រីគ្រប់លក្ខណ៍ឈរហាក់ដូចជាចាំទទួលស្វាគមន៍ភ្ញៀវផង និងគេឃើញទ្វារបញ្ឆោតខ្លះទៀតមានចម្លាក់ទ្វារបាលចាំថែរក្សាផងដែរ។
ក្នុងខណៈនេះយើងលើកបញ្ជាក់អំពីបញ្ហាទ្វារបាលប៉ុណ្ណោះដើម្បីធ្វើការពិចារណា ព្រោះជាមរតកវប្បធម៌នេះនៅមានបន្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។ ជាដំបូងយើងគិតថាប្រាង្គប្រាសាទទាំងឡាយពីបុរាណគឺជាការប្រតិស្ឋានជានិមិត្តរូបនៃឋានសួគ៌ដែលគេបានសន្មតថាជាឋានទេវលោក ឬជាលំនៅដ្ឋាននៃព្រះអាទិទេព។ អ្វីដែលជាការពិតគួរអោយលែងមានការសង្ស័យទៀតនោះគឺនៅក្នុងប្រាង្គនីមួយៗតែងមានតម្កល់បដិមាទេវរូប ឬរហូតដល់បដិមាតំណាងព្រះអាទិទេពដ៏ល្បីល្បាញ និងជាទីគោរពតាមរយៈសាសនាទៀតផង។ តាមរយៈការច្នៃប្រឌិតរបស់បុព្វបុរសខ្មែរ ឬដូនតាខ្មែរពីបុរាណនោះគឺប្រាង្គប្រាសាទជាតំណាងភ្នំកៃលាស ឬតំណាងភ្នំព្រះសុមេរុតែម្តង។ ដូចនេះក្រៅពីតំណាងទេវរូប ឬព្រះអាទិទេពសំខាន់ៗទាំងនោះ ក៏គេឃើញរូបភាពបន្តទៀតគឺបញ្ហាស្រីគ្រប់លក្ខណ៍ ឬអប្សរានិងទ្វារបាលដែលមានរូបរាងដូចមនុស្សនោះក៏គេសន្មតថា មិនមែនជាមនុស្សនៅឋានកណ្តាលនេះទេគឺពិតជាទេវៈដែរអីតើ!…។ ដ្បិតប្រាង្គប្រាសាទជាតំណាងអោយឋានសួគ៌ដូចនេះបញ្ហាទ្វារបាលនោះក៏ជាទេវៈនៅសួគា៌ល័យនោះដែរ។គេអាចអោយឈ្មោះអ្នកយាមទ្វារដែលមានតំណាងដោយរូបចម្លាក់នោះថាក៏ជាទេវតានៃឋានលើដែរ។ បានសេចក្តីថា មិនមែនអ្នកយាមទ្វារទាំងនោះមានភាពជាមនុស្សសុទ្ធសាធដូចក្នុងជីវភាពរស់នៅនៃឋានមនុស្សបច្ចុប្បន្ននោះទេ។
ប៉ុន្តែចំពោះសំណង់វប្បធម៌ជាតិតែងបានបង្កប់ទៅដោយឧត្តមគតិនៃការនិយមក្នុងសង្គមមនុស្សគឺក្នុងសម័យអង្គរតែម្តង។ ទាំងចម្លាក់តំណាងព្រះអាទិទេព,ទេវរូបទាំងឡាយសុទ្ធតែមានលំនាំទៅតាមរបៀបរបបនិងប្រពៃណីក្នុងសង្គមយ៉ាងណាក៏មានក្បាច់ចម្លាក់ទាំងឡាយមានលក្ខណៈទៅតាមយ៉ាងនោះដែរ ដែលអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្របានបញ្ជាក់ថា មរតកវប្បធម៌ទាំងអស់ប្រៀបដូចជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំងមើលសង្គមពីអតីតកាលយ៉ាងនោះដែរ។
ក្នុងឧត្តមគតិនៃការថែរក្សាការពារនគរឋានសួគ៌ក៏ដូចជាការ ការពារប្រទេសជាតិ ឬជាអង្គរក្សថែរក្សាការពារ វិមាននិងមជ្ឈមណ្ឌលព្រមទាំងការពារអ្នកធំ និងជាអ្នកមានអំណាចក្តីក៏នៅតែបន្តមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះមិនដាច់ឡើយ។ នេះជាខឿនវប្បធម៌ក្នុងការថែរក្សា និងការពារគ្រប់ឧបសគ្គប្រឈមមុខទាំងអស់ដែលបានប៉ងប្រាថ្នា បៀតបៀនយាយីដល់ទីឋាននៃអ្នកមានបុណ្យ។
ជាក់ស្តែងតាមរយៈចម្លាក់ប្រាសាទបន្ទាយស្រីគេឃើញមានចម្លាក់ទ្វារបាលគឺជាអ្នកយាមទ្វារភេទប្រុសម្នាក់ កំពុងឈរនៅតាមមាត់ទ្វារដែលមានកាន់លំពែងនៅដៃខាងស្តាំហើយដែលបានគយគន់រំពៃយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់បំផុត ក្នុងការថែរក្សាការពារព្រះអាទិទេពដែលគង់ប្រថាប់ក្នុងប្រាង្គនីមួយៗ។ នេះជាតំណាងរូបភាពអ្នកយាមទ្វារនៅឋានសួគ៌។ ប៉ុន្តែបើគេក្រឡេកមើលទៅទងត្រចៀក និងផ្នួងសក់នោះគឺ វាមិនខុសពីឯកសណ្ឋាន ឬជាការនិយមនៃកងទ័ពខ្មែរនៅសម័យអង្គរនោះទេ នេះហើយដែលជាការបង្ហាញនូវខឿនវប្បធម៌ជាតិដែលបានបន្តមកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះដ៏ខ្ជាប់ខ្ជួនបំផុត៕
ចម្លាក់អ្នកយាមទ្វារនៅប្រាសាទបន្ទាយស្រី សម័យអង្គរ
0 Comments