ក្នុងសម័យដែលដូនតាខ្មែរបានកសាង ប្រាង្គប្រាសាទគិតមកដល់ពេលនេះ ពេលវេលា បានកន្លងផុតទៅជាងមួយពាន់ឆ្នាំក៏មាននិង ជិតមួយពាន់ឆ្នាំក៏មាន។ ប្រាង្គប្រាសាទទាំង នោះកសាងអំពីឥដ្ឋភាគច្រើននៅសម័យចេន ឡានិងការកសាងប្រាង្គប្រាសាទអំពីថ្មនិងថ្ម បាយក្រៀម ភាគច្រើននៅសម័យអង្គរ។ ភស្តុ តាងនៃសំណង់ប្រាសាទទាំងអស់នេះឋិតនៅ គង់វង្សមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ដែលកូនចៅជំនាន់ ក្រោយបានទស្សនាប្រាង្គប្រាសាទដ៏អស្ចារ្យ ទាំងនោះ ហើយដែលបានធ្វើការពិចារណាថា៖ តើដូនតាខ្មែរបុរាណមានបំណងយ៉ាងណាទើប បានកសាងប្រាសាទដ៏ល្អឯកយ៉ាងនេះ?
ខ្ញុំជាអ្នករៀបចំអត្ថបទនេះ សូមសាកល្បង ឆ្លើយនូវសំណួរនេះតាមការយល់ឃើញផ្ទាល់ ខ្លួនក្នុងការសន្និដ្ឋានទៅតាមគោលបំណងរបស់ដូនតាតាំងពីច្រើនសតវត្សរ៍កន្លងមកនោះ ដូច ខាងក្រោមនេះ៖
មុននឹងនិយាយអំពីការកសាងប្រាង្គប្រាសាទ យើងនឹងលើកបង្ហាញតាំងពីការកសាងកន្លែង ធ្វើសក្ការបូជាតូចតាចឡើងទៅដែលជាទម្លាប់ ឬជាប្រពៃណីនៅក្នុងសង្គមខ្មែរដូចជា បញ្ហា ខ្ទម ឬតូបអ្នកតា ជាដើម។ គេតែងសង្កេតឃើញនៅ តាមភូមិស្រុក, នៅតាមព្រៃភ្នំ, បឹងបួ ស្រែចម្ការ ឬនៅតាមវត្តអារាម...។ នៅតាមស្រុកភូមិគេ តែងហៅថា អ្នកតាចាស់ស្រុក បើតាមព្រៃគេ ហៅថា អ្នកតាព្រៃឬភ្នំ, អ្នកតាថែរក្សា ជលផល គេហៅថា េមបាយាប(អារក្សទឹក)។ល។ អ្នក ប្រាជ្ញខាងបុរាណវិទ្យាបានបញ្ជាក់ថា ការសង់ តូបឬខ្ទមអ្នកតាមានបំណងយ៉ាងណានោះក៏ ឈានដល់ការកសាងប្រាង្គប្រាសាទ ក៏ដូនតា ខ្មែរមានបំណងយ៉ាងនោះដែរ។
ជាធម្មតាបញ្ហាជំនឿតែងកើតមានក្នុងចិត្ត ឬក្នុងការគិតរបស់មនុស្ស។ នៅពេលដែលចិត្ត គំនិតរបស់មនុស្សមានភាពរឹងមាំ ឬមានស្មារតី មោះមុតខ្ជាប់ខ្ជួនប្រកបដោយជំនឿជឿជាក់ និង មានសង្ឃឹមនោះ វាជាមូលដ្ឋាននៃទង្វើឬជាសកម្មភាពឈានទៅដល់ការសម្រេចនូវគោល បំណងរបស់ខ្លួន។ ឧទាហរណ៍ នៅក្រោយពេល ដែលគេបានបន់ស្រន់អ្នកតា ហើយគេតែងមាន ជំនឿថា អ្នកតាប្រាកដជាជួយដល់ខ្លួនគេជា មិនខាន។ នេះហើយដែលជាបង្អែករបស់ចិត្ត និងស្មារតីឬអារម្មណ៍របស់គេកាន់តែរឹងមាំដ៏ ក្រៃលែង។ នេះជាកម្លាំងនៃរស្មីគំនិតប្រកប ដោយឆន្ទៈខ្ពស់ក្នុងការបំភ្លឺនាំផ្លូវឆ្ពោះទៅរក ជោគជ័យសមតាមបំណងប្រាថ្នារបស់គេនោះ។ បាន សេចក្តីថា ទាំងដុំថ្មតំណាងអ្នកតាឬអ្នកយាយ ក្តី និងទាំងទេវរូបដែលតម្កល់ទុកសម្រាប់គោរព បូជាក្តី គឺដូនតាខ្មែរមានគោលដៅតែមួយ ប៉ុណ្ណោះដែលហៅថា ជាវត្ថុស័ក្ដិសិទ្ធិពោរពេញ ដោយបារមីក្នុងការជួយថែរក្សាខ្លួនគេអោយ បានឆ្លងផុតពីឧបសគ្គនិងការលំបាកសព្វបែប យ៉ាង។
ជំនឿនេះបានឡើងដល់កំពូល ដែលជាការ ដឹកនាំដោយព្រះមហាក្សត្រតាមរយៈជំនឿខាង សាសនានោះហើយដែលជាមូលហេតុនៃការ កសាងប្រាង្គប្រាសាទដ៏ស្កឹមស្កៃនិងដ៏អច្ឆរិយៈ ឬជាវត្ថុដ៏កម្រនៅលើលោកនេះផង។ បានសេចក្តី ថា ដូនតាខ្មែរបានកសាងប្រាង្គប្រាសាទនេះក៏ ទុកជាវិមានឬជាលំនៅដ្ឋាននៃព្រះអាទិទេព ដោយមានការតម្កល់បដិមាទេវរូបជាចម្លាក់ថ្មទាំងនោះ នៅក្នុងប្រាង្គនីមួយៗផងដែរ។ ជា ពិសេសចំពោះប្រាង្គប្រាសាទទាំងនោះជាទី កន្លែងសម្រាប់ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ធ្វើពិធីសក្ការ បូជាទៅព្រះអាទិទេព ហើយដែលចាត់ទុកព្រលឹងបុព្វការីជនរបស់ព្រះអង្គគង់ប្រថាប់នៅ ក្នុង តំណាងនៃទេវរូបទាំងនោះផង។
ក្រៅពីប្រាង្គប្រាសាទដែលចាត់ទុកជាទី កន្លែងធ្វើសក្ការបូជារបស់ព្រះមហាក្សត្រនិង មន្ត្រីធំៗនោះ ក៏មានទស្សនៈមួយទៀតបាន បញ្ជាក់ថា ប្រាង្គប្រាសាទគឺជាតំណាងឋានសួគ៌ នៅលើផែនដីនេះ។ ព្រោះឋានសួគ៌ជាលំនៅ ដ្ឋានរបស់ព្រះអាទិទេព ដូចនេះដូនតាខ្មែរចង់ អោយព្រះអាទិទេពដ៏មានមហិទ្ធិឫទ្ធិគង់នៅស្ថិតស្ថេរក្នុងការជួយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនោះ គឺ ត្រូវតែកសាងវិមានសួគ៌នោះនៅលើផែនដីដែល មានប្រាង្គប្រាសាទដ៏អច្ឆរិយៈជាតំណាងស្រាប់។ ជាក់ស្តែងក្នុងទឹកចិត្តដូនតាខ្មែរបាននិយាយថា កាលណាបានទៅដល់ប្រាសាទអង្គរវត្ត គឺ ប្រៀបបាននឹងការទៅដល់ទីឋានដ៏រំភើបសប្បាយចាកផុតពីទុក្ខកង្វល់សៅហ្មង ព្រោះគេ យល់ថា ប្រាសាទអង្គរវត្តជាឋានសួគ៌របស់ ទេវតាឋិតនៅលើផែនដីខ្មែរនេះតែម្ដង៕
ឥន្ទ្រីយ៍ខ្មៅ
0 Comments